VBR Nedir?

VBR Nedir?

VBR (Veriable Bit Rate), Türkçe karşılığı “Değişken Bit Hızı” olan bu terim ses ve/veya video kodlamasında bit hızlarının hesaplanmasında kullanılan ve Visual Basic tarafından oluşturulmuş bir dosya uzantısıdır. VBR dosyaları, bir uygulama derlendiğinde oluşturulur . Bu VBR dosyaları, istemci makinelerin uzaktaki uygulamayı kullanmasını sağlayacak bilgiler içerir.

Açıklamalarımızı anlaşılır hale getirmek ve güzel bir örnekle açıklamak gerekirse; .mp3 formatındaki müziklerimizin ses kalitesi ve derinliğini ifade ettiği 128 ve 320 kbps değerleri gelişen teknoloji ile birlikte yeni ihtiyaçları da beraberinde getirdi. Taş plaklardaki ses kalitesi ve derinliği ile dijital ortamdaki müziklerimiz arasında ciddi anlamda fark vardır. Ses kalite faktörünün en önemli sebeplerinden birisi depolanacak alan ihtiyacıdır. Yani taş plakların sadece her yüzü 1 (bir) adet şarkı aldığını düşünürsek, toplam iki adet en yüksek kalitede şarkıyı depoluyordu.

VBR ise kalite arttıkça artan dosya boyutu sorununa çözüm getirmek amacıyla oluşturulmuş bir kod yapısıdır. VBR daha karmaşık bölümlere yüksek bir bit hızı vererek, daha az yer kaplamasına izin verir. Taş plak örneğiyle devam etmek gerekirse, yukarıda örnekte verdiğimiz taş plağın aynı ses kalitesinde tek yüzünde birden fazla şarkı olmasına imkan sağlamış olurdu.

MP3, WMA, AAC, Vorbis, Opus gibi ses dosyalarına isteğe bağlı olarak VBR kodlaması yapılabilir. Değişken bit hızı kodlaması da yaygın kullanılan MPEG-2 video MPEG-4 Part 2 Video (Xvid , DivX  vb), MPEG-4 Part 10 /H.264 video Theora , Dirac ve diğer video sıkıştırma formatlarını destekler.

VBR’nin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?

VBR’nin avantajları, aynı verinin bir CBR dosyasına kıyasla daha iyi bir kalite-alan oranı oluşturmasıdır. Kullanılabilen bitler, ses veya video verilerini daha doğru kodlamak için daha esnek bir şekilde kullanılır; daha az talep eden pasajlarda daha az bit kullanılır ve kodlama zor pasajlarda kullanılan daha fazla bit bulunur.

Dezavantajları, işlemi daha karmaşık olduğu için kodlamanın daha uzun süreceği ve bazı donanımın VBR dosyaları ile uyumlu olmayabileceğidir. Anlık bit hızı iletişim yolunun veri hızını aştığında, akış sırasında VBR de sorun yaratabilir. Bu problemler, kodlama esnasında anlık bit hızının sınırlandırılmasıyla veya (artan gecikme pahasına) oynatma tamponunun büyütülmesiyle engellenebilir .

Ayrıca, bit hızının değişim kalıpları hangi dili konuşmakta olduğunu gösterebileceğinden, VBR kodlu konuşmanın (veya video da dahil olmak üzere diğer sinyaller) şifrelenmesi yalnızca sınırlı mahremiyet verir. Modern taşınabilir müzik cihazlarının ve yazılımın büyük çoğunluğu VBR kodlu dosyaları desteklediğinden, Aralık 2006 itibariyle, yalnızca CBR kodlu dosyaları destekleyen cihazlar büyük oranda eskimiş durumda.

AAC ve MP3 dosyalarında VBR desteği , Apple , Microsoft , Creative Technology ve SanDisk tarafından piyasaya sürülenler de dahil olmak üzere en modern dijital ses çalarlarda bulunur . Erken VBR algoritmaları, zaman zaman monoton veya minimal tonları kodlarken (örneğin, sesli kitaplar ve akustik müzik) sesli artefaktlar getirdi. Bu eserler çoğunlukla şarkının sessiz bölümlerinde veya yalnızca konuşma sırasında bir “dijital chirp” taklit eder. VBR kodlama algoritmaları iyileştikçe, bu sorunlar sonraki nesiller VBR standardında çözülmüştür.